Sopštenje povodom zlostavljanja dece u insitucijama socijalnog staranja

Nevladina organizacija Inicijativa za prava osoba sa mentalnim invaliditetom (MDRI) objavila je rezultate istraživanja koja pokazuju da se u ustanovama socijalne zaštite u Srbiji nemoćna deca sa smetnjama u razvoju drže u kavezima, u nehigijenskim uslovima, i da masovno umiru od nebrige. Podaci te organizacije ukazuju da deca žive u neljudskim uslovima, u smradu od fekalija, da im se ne obezbeđuje kretanje, vežbanje, fizioterapija, a da je za veliku većinu njih jedini način da izađu iz tih institucija smrt.

Ova informacija dolazi nakon velikog niza drugih informacija o teškom kriminalu i zloupotrebama u sistemu socijalne “zaštite”, u stvari u sistemu koji više liči na sistem socijalne viktimizacije ranjivih i nemoćnih u Srbiji.

Pre nekoliko godina, ljudi su vršili ubistva i samoubistva u centrima za socijalni rad zbog nestručnog i nemoralnog postupanja tih centara, zbog nekritičkog oduzimanja dece, i zbog kriminalne sprege između tih centara i korumpiranih sudija u pojedinim porodičnim referatima parničnih sudova. Nakon toga su izbili skandali o otvorenoj trgovini decom, starateljstvima, hraniteljstvima i usvojenjima. Posle toga je izbio skandal sa lečenjem naših starih sugrađana, koji su u tom istom sistemu dobili šugu, lekovima za životinje, zbog čega je uhapšen jedan direktor doma za stara lica. Nakon svega, dobijamo i informacije o zlostavljanju dece sa mentalnim smetnjama.

Kvalitet kadra u sistemu socijalne zaštite je katastrofalan, a u tom sistemu se očigledno razrasla praksa teških zloupotreba.

Po informacijama koje dospevaju u javnost u sistemu socijalne zaštite u ogromnoj većini rade apsolutno najgori studenti različitih fakulteta, a oni predstavljaju sam obrazovni vrh kadra u tom sistemu, i nose zvanja “stručnih radnika”. Takva praksa postoji kako u centrima za socijalni rad u najcentralnijim beogradskim opštinama, tako, očigledno, i u institucijama socijalnog staranja u manje centralnim sredinama.

Smatramo da je neophodno da nadležna ministarka Darija Kisić Tepavčević ponese svoju odgovornost za nepreduzimanje mera u odnosu na ovako porazno stanje u sistemu socijalne zaštite, a posebno u svetlu izrazito drskih i za javnost uvredljivih “saopštenja” koje to ministarstvo objavljuje nakon što se u javnosti nađu rezultati istraživanja nevladinih organizacija.

Smatramo da osoba koja je pisala prvo saopštenje nakon objavljivanja izveštaja MDRI treba odmah da bude identifikovana i da dobije otkaz iz Ministarstva, i da isto treba da se desi sa načelnicima svih inspekcija, uključujući i one koje su preuzete od strane novoformiranog Ministarstva za brigu o porodici.

Ljudi koji su učestvovali u formiranju ovakve prakse u socijalnom sistemu, decenijama, a sada su u penziji, ili nose funkcije “specijalnih savetnika”, treba odmah da budu uhapšeni i procesuirani zbog zloupotreba prema ranjivim licima.

Sistem socijalne “zaštite” je očigledno jedan od najzapuštenijih i najkriminalizovanijih sistema u okviru javne uprave u Srbiji i krajnji je trenutak da se prema zaposlenima u tom sistemu, a posebno prema rukovodiocima u njemu, preduzmu najoštrije mere, kao i da se potpuno rasformira sadašnji sistem lošeg obrazovanja socijalnih radnika i specijalnih pedagoga i da se taj sistem gradi ponovo, uz ozbiljne kadrove i na ozbiljan i društveno odgovoran način.